Главная » 2-КУРС » Философия |
Размер файла: [39.3 Kb] Формат файла: . | 04.08.2013, 12:56 |
Скачать | |
Мазмұны І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім 1) Йога адам мәселесі туралы ілім және оның тарихы. 2) «Бхагавад-гита» сипаттайтын йоганың негізгі үш түрі: а) карма-йога; ә) бхакти – йога; б) джнана – йога; 3) Басқа дәстүрлердегі йога. III. Қорытынды. Кіріспе Йога - өмiрдiң қарсы ағымдарына қуанышпен жүзуді оқып үйрену өнері. Йога – бұл рухты тәннен және материалдық әлеммен сыртқы байланыс нәтижесінде туындайтын шектеулерден азат етуге мүмкіндік беретін теориялық қана емес, практикалық тұрғыда да негізделген индуизмның философиясының алты (даршан ) ортодоксалдi мектептерiнiң бiрi. «Йога» сөзі «шоғырлану» деген мағына береді. «Йога» - йодж немесе йудждiң көп мағыналы мән болатын санскрит түбiрiнен болды: жаттығу, ноқталау, қосу, ынтымақ, байланыс, гармония, одақ және тағы басқа. Үнді көркем әдебиеттеріннің ескерткіштерінде «Риг-веде»-де кездеседі. Йога б.з.д. II ғ. пайда болған, оның негізін қалаушы болып кемеңгер Патанджали есептелінеді. Йога жүйесі ведалық дәстүрді іс жүзіне асыруға, күнделікті тіршілікте үйретуге ерекше мән берді. Йога жүйесі рухты дене арқылы, дененің сыртқы қызметін барлық шектеулерден босатпақ, тіпті босататын теориялық нұсқауымен және практикалық негізімен тартымды.Йога жүйесіндегі басты мәселе - жаттығу тәсілдері мен практикасы арқылы жеке адамды өзін-өзі ұстауға, өзінің сезімі мен мінез-құлқын бақылауға, жан дүниесін баулуға үйрету. Йоганың мақсаты – тән мен жанның үйлесіміне жету, ол әлемдегi адамның онтологиялық мәртебесiнiң өзгерiсi. Денені шынықтыру арқылы жан саулығы мен сергектігін жетілдіру. Йоганың негiзгi мақсаты мүлде әртүрлi бола алады: су болып қалған табыстарына физикалық денсаулықтың жақсартулары. Йоганың ақырғы мақсаты әртүрлі бола алады: физикалық денсаулықтың жақсаруынан және мокши табысына дейін жете алады. Адвайта-веданты және шиваизмның монистикалық мектептерінде йога тәжірибесінің ақырғы мақсаты мокша болып табылады. Ол – сансарадан және барлық қиыншылықтардан құтылу. Бхакти вайшнавизм мектептерінде, бхактидің өзі немесе "Құдайға шын жүрекпен қызмет ету" йога тәжірибесінің ақырғы мақсаты болып табылады. Осы да басқалары жайлы негізгі бөлімде толығырақ айтылады. Йога адам мәселесі туралы ілім және оның тарихы. Йога – бұл рухты тәннен және материалдық әлеммен сыртқы байланыс нәтижесінде туындайтын шектеулерден азат етуге мүмкіндік беретін теориялық қана емес, практикалық тұрғыда да негізделген индуизмның философиясының алты (даршан ) ортодоксалдi мектептерiнiң бiрi. Йоганың тарихы ежелгi замандарда өз түбiрлерiмен жүредi. Үнді өркениетiнiң мерзiміне жататын Үнді өзендерiнiң жазықтығында табылған бiрнеше мөрлерде медитацияланатын немесе йогалық қалыптардағы фигурасы көрсетiлген. Бұл қазбалар өркениеттiң тұрғын Хараппскасы йоганың ежелгi формаларының бiрi немесе салтты ағайындас онына қолданатын мүмкiндiкке көрсетедi.йоганың ұғымы үндi Рига әдебиетiнiң ең ежелгi ескерткiшiнде тұңғыш рет атанады - веде. Йога Ведамға ерте түсiнiктерiнде атанатын ведикалық дiнiнiң (Тапас ) аскеттiк тәжiрибелерiнен нке дейiн мерзiм даталанатын Xғасырдан VI ғасырға дейiн брахмандары дамытқанын болып есептеледi.Брахмандардағы, Шатапатха-брахманды жеке алғанда - брахман, ақылдың ынтымағының идеясы, денелерге қатысады және абсолютпен тұншықтыр. Упанишадтардағы, йога және медитацияның өте ерте ескертуi ең ежелгi Упанишадтардың бiрi Брихадараньяка- Упанишадта X ғасырдың ғалымдарымен бiлдiруге болады. Йоганың тұжырымдамасының дамытуы қайтарған негiзгi көзбен нке дейiн VI ғасыр даталанатын деп аталатын орташа Упанишадтары болып табылады. махабхарат және Бхагавад-Гита, сонымен бiрге Патанджалидың йога сутрасы. Йогаға - йога сутра индуист философиясының (даршан ) мектептердiң бiрлерi тұңғыш рет сияқты айтылды. Мақсатпен раджа ретронимомға данқтылық бұл йоганың ерте мектептерi оның басқа, кенжелеу мектептерiнен айыруға өткендi шолатын алды. Үндi философиясында, йога деп индуизмның алты ортодоксалдi философиялық мектептерiнiң бiрлерiн атайды. Йоганың философиялық жуйесі Санкхьяның мектебiмен тығыз байланған.Патанджали, йоганың мектебiн оқуға сәйкес Санкхьяның философиясының психологиялық және метафизикалық тұрғыларын қабылдайды және Санкхьямен салыстырғанда теистикалығырақ болып табылады. Оның негізі болып Санкхьяның болмысының 25 элементтерiне Құдайшыл жанды заттың қосымшасының айғағы қызмет көрсете алады. Жора-жолдасқа өте жақын дос йога және Санкхья, Макс Мюллер бұл рет бойынша Ұзақ сонар сөздегi осы философиялары құдайы бар Санкхьямен және Санкхьямен құдайсыз деп атайтынын айтты. Сонымен бiрге Санкхьямен және йоганың аралығында байланысты тығызырағамын Генрих Циммердi ұғындырады: «әртүрлi тұрғыларын Индияларда болып есептелетін бұл екі философия да Үндістанда егіз болып саналады. Санкхья адамзат табиғатының негiзгi теориялық түсiндiруiн оның элементтерiне қайта санап анықтама бере, олардың мерзiмдi күйiндегi өзара әрекеттесуiнiң әдiстерi талдай, және босатылған күйiндегi су болып қалған олардың күйi суреттей қамтамасыз етедi, осы уақытта йога бұл босауды табыс үшiн босауды қозғаушы күш процесстiң анықтауы, жаттығу әдiстерiнiң сипаттамасына ерекше арналған». Йоганың мектептерi негiзгi мәтiн Патанджалидың йогалар сутрасы болып табылады – ол йоганың философиясының негiздеушiсiмен болып есептелетiн. Патанджали йогасы раджа йога ретiнде немесе ақылды басқарушыйогасы ретінде танымал. Йога - сонымен бiрге Патанджалидың сутрасы аштанганың жүйесi үшiн негiздермен сөз сөйледi - анықтауы 2-шi кiтаптың 29-шы сутрасында берiлген (сатылы йога) йога. Аштанга - йога раджаның түгелдей дерлiк қазiргi вариацияларының негiзгi басты ерекшелiгi болып табылады - йога. Сегiз баспалдақтар немесе аштанга йога деңгейлерi: 1. Яма - сыртқы ортамен өзара әрекеттесудiң қағидалары 2. Нияма - iшкi ортамен өзара әрекеттесудiң қағидалары 3. Асанолар - физикалық қызмет арқылы ақыл және дененiң бiрiктiруi 4. Пранаяма - ерекше тыныс тәжiрибелер арқылы (тiршiлiк энергиямен) Прананың үстiнде бақылау 5. Пратьяхара - сезiмдердiң олардың объекттерiмен байланысуынан алаңдату 6. Дхаран - ақылдың нысананы көздейтiн қадалушылығы 7. Дхьяна - (бiртiндеп самадхиға алып келген iшкi қызмет) медитация 8. Самадхи - өз шын табиғатының масайраған ұғынуын татуластырылған саналы күй Кейде олар төменгi хатха-йогамен салыстыратын төрт төменгi және төрт жоғарғы баспалдақтарда бөледi, осы уақытта жоғарғы баспалдақтар раджаларға ерекше раджа йогаға жатады. Үш жоғарғы баспалдақтардың бiр уақыттағы тәжiрибесi самьяма деп аталады. Йоганың философиясын Еуропада тұңғыш рет негiзгi көз философиялық көзқарастарының бiрi Упанишадтар болатын шопенгауэр үйрене бастады. Ғасыр, оған мүдде йога бойынша дiндердiң нью-йоргiнде Чикаго конгрессiндегi Вивекананды және дәрiстердiң циклданың оқуы сөз сөйлеулерден кейiн XIXтердiң соңында батыста әлсiремедi. Мүдденiң келесi шолп-шолбы бiрiншi жартыға XX тура келдi. ІІ. Бхагавад-Гита Бхагавад Йога термин Бхагавад-Гитада жиi қолданылады. «Бхагавад-Гита Бхагавад йоганы суреттеуi бұл ақылдың бақылауы, қызметтiң көркемөнерi, жоғарғы табиғаттың ұғынуын (атмы ) тұншықтыр және (Бхагаван ) Жоғарғы мырзаның көлiгi. Кришнаны оқытады, барлық бейнеттерiн түбiрi өзiмшiл ниет желдi ақыл болып табылады. Жалғыз әдiс ниеттердiң жалыны тоқтатсын жоғарлатылған рухани қызметке бiр уақыттағы тартуы бар өздiгiнен тәртiп арқылы ақылдың бақылауы болып табылады. Қызметтен сабыр сақтау, алайда, сондай болып жағымсыз, сонымен қатар ондағы шамадан тыс тарту болып есептеледi. Бхагавад-Гита, идеал Бхагавад сәйкес құдайға барлық әсерлерi заттық қызметтен ақыл және ақылдың босауы және рухани деңгейдегi олардың шоғырлауы арнау арқылы болып табылады. «Бхагавад-гита»сипаттайтын йоганың негізгі үш түрі: Карма-йога – «қызметтiң йогасы» Бхакти - йога – «адалдықтың йогасы, немесе берiлген қызмет етудiң йогасы» Джнана - йога – «өнер-бiлiм йогасы» XV ғасыр соңында Бхагавад-Гита Мадхусудан Сарасватилар белгiлi комментатор үш негiзгi бөлiктерге мазмұн бойынша бөлдi: негiзiнде алғашқы алтысы басшылар карма-йога, орташа алты басшы-Бхакти арналған - йогаға, және соңғы алты - джнана - йогаға.Басқа комментаторлар бөлудi өз варианттарын басшылардың әрқайсыларының нақтылы йогасын қосып жазып және йоганың 18 түрлерi ерекшеленiп ұсынды.Ұқсас бөлу Бхагавад-Гиталар көп комментаторлармен кейiннен қабылданды. Бхакти йога (санскр. भक्ति योग, bhakti yoga IAST) - индуизмның философиясындағы йоганың төрт негiзгi түрлерiнiң бiрi. Бхакти – йога тәжiрибесі Бхактидiң құдайға қызмет ету сүйiспендiк сөзiммен және адалдықпен арқылылардың формалардың бiрi немесе құдайдың ипостасьлерiмен формаларының бiрi жеке арақатынастардың культивациясына бағытталған. Бхакти тәжiрибесі - йога осы дәуiрге йоганың өзi жеңiл және әсерлi түрi сияқты индуизмның әр түрлi қасиеттi жазуларымен табанды ұсынылады қыздыр - оңтүстiкке. Бхагават-Пуранда, Бхакти мокшу тiптi рухани ұғынуды деңгей бойынша аса басым түсетiн әбден жетiлулер кезең сияқты суреттеледi, Бхагавад-Гитада йоганың өңге үш негiзгi түрлерiнiң үстiнде оның артықшылығы жариялайды - карма-йога, джнана - йогамен және раджа - йогамен. Бхактиге негiзгi тәжiрибе болып табылған индуизмдағы ағымдары Бхактидiң қозғалыстарымен деп атайды. Индуизмның негiзгi бағыттарының вайшнавизме, бiрiне, Бхакти- йоганың дәстүрлі тоғыз формалары бар болады. Бхакти тәжiрибесі - йога осы дәуiрге йоганың өзi жеңiл және әсерлi түрi сияқты индуизмның әр түрлi қасиеттi жазуларымен табанды ұсынылады қыздыр - оңтүстiкке. Бхагават-Пуранда, Бхакти мокшу тiптi рухани ұғынуды деңгей бойынша аса басым түсетiн әбден жетiлулер кезең сияқты суреттеледi, Бхагавад-Гитада йоганың өңге үш негiзгi түрлерiнiң үстiнде оның артықшылығы жариялайды - карма-йога, джнана - йогамен және раджа - йогамен. Бхактиге негiзгi тәжiрибе болып табылған индуизмдағы ағымдары Бхактидiң қозғалыстарымен деп атайды. Индуизмның негiзгi бағыттарының вайшнавизме, бiрiне, Бхакти- йоганың дәстүрлі тоғыз формалары бар болады. Бхакти - бұл аралық және құдайдың жеке форма (бхактой ) берiлген махаббатына қызу құштарлықтың белгiсi үшiн қолданылатын санскрит терминi. Құдайы бар арақатынастардың дамытуын тәжiрибе Бхакти деп аталады - йогамен. Бхакти өз еңбегiнде - расамрита - орта ғасырлық Гаудидың синдхына - Рупа Госвами дiндар (кришнаиттiк ) вайшнавский Бхактидiң бес бхава деп аталатын негiзгi түрлерiн анықтады: 1. Шанта - бхава - құдайы бар бейтарап қатынастар. 2. Дасья - бхава - малай және мырзаның қатынастарымен құдайы бар байланыс. 3. Сакхья - бхава - басқа ретiнде қарым-қатынас. 4. Ватсалья - бхава - әкенiң рөлiнiң орындау немесе құдай боқта. 5. Мадхурья - бхава - өз нақсүйерге ретiнде қатынас. Бхакти- йоганың тоғыз формасы: 1. (құдай туралы тыңдау) Шраван - құдай туралы және (джапа ) құдайдың Әулие-әнбие аттарының қайталау баяндаушы қасиеттi жазулардан тарихтарының тыңдауы. 2. (құдайдың атағын шығаруы) Киртан - шайтан және әрекеттердiң оның всепривлекающихы құдайдың Әулие-әнбие аттарының мақтауы немесе сипаттама. 3. (құдай туралы есте сақтау) таңба жасаған - формадағы iшкi медитациясы, аттар, әрекет немесе құдайдың жеке сапалары. 4. Пада - (құдайдың лотос стоптарына қызмет ету) Севан - құдайға қандай болмасын нақты дербес қызмет етудi орындау. 5. (құдайдың муртиы табыну) Арчан - индуизмдағы құдайдың муртиының формалардың қайсы бiрлерiн (пуджа ) табыну. 6. (құдайға ғибадат) Вандан - құдайға намаздардың әр түрлi тегiнiң көкке ұшуы. 7. (құдайға қызмет ету) Дасья - құдайдың қанағаттандыруы үшiн қызмет ету орындау қандай болмасын. 8. (құдайы бар татулықтардың анықтауы) - құдайы бар татулықтардың iшкi деңгейiндегi анықтау. 9. Атма - (құдайға жинағы садағаға әкелу) ниведана - құдайға барлық ойлар мен әсерлерлерiн тарту. Бхакти белгiлi жан сырын тыңдаушылар • Нарада Муни • Альвары (со II по VIII век) • Наянары (с V по X век) • Шанкара (788—820) • Рамануджа (1017—1137) • Мадхвачарья (1238—1317) • Джаядева (XII век) • Нимбарка (XIII век) • Чайтанья Махапрабху (1486—1534) • Тьягараджа (1767—1847) • Рамакришна (1836—1886) • Парутиюр Кришна Шастри (1855—1911) • Рамана Махарши (1878—1950) • Бхактисиддханта Сарасвати (1874—1937) • Бхактиведанта Свами Прабхупада (1896—1977) Карма-йога Бхагавад-Гиталар оқуда негiзделген - санскриттегi қасиеттi индуист жазуы, және оның түйiнi мәуелерге бұйрық берiлген (дхармдар ) мiндеттердiң орындауында құштарлықсыз тұрады. Мұндай қызметтер нәтижеде (құтқару ) су болып қалған немесе (Бхакти ) құдайға махаббаттың болуы мүмкiн тауып алуы болып қалыптасады. Бұл бұйрық берiлген мiндеттердiң орындауы арқылы қанағаттандырудың жалғыз мақсаты бар өзiмшiл себептерiсiз Жаратушы болады. Карма-йога қабылдану және карма және (самсары ) реинкарнацияның заңдарының түсiнуiнде тұрақтанады. Негативтi де, позитивтi де өмiрлестен басқасына және әрбiр нақты өмiрдегi адамдарымен тасымалданады оның нақтылы тақуа немесе күнәлi қызметтерiне түрткi болатын адамы дүниеге келедi самскарами нақтылы айтылады. Болғанша, бұл процесс адам созылады толық босамайды су болып қалған кармалар салмақ бол және жетпейдi. Әңгiменiң себебi оның бауырластары және жора-жолдастарда майдан екi жақтарында қатысатын шешушi шайқастың басының алдында Арджуналары қайғыға салу және күмән болып табылады. Жауапқа, Кришна йоганың философиялық жуйенi қатарды ұғындырады, соның iшiнде және Арджунаға сәйкес жауынгер өз борышын өтей және нәтижеге жағдайсызданбай соғысуы керек болатын карма-йога. Карма-йога әрбiр адамның (дхармдарды ) парызы бар келiсiмiндегi әсер, ойлау және ниеттiң жолы дербес өзiмшiл ниеттер және өз әсерлерiнiң нәтижелерiне құштарлық әсер қандай болмасын дәмдердi ескерусiз өз еңбегiнiң жемiстерiне сияқты суреттеледi. «Ол осылай - Адам сондықтан парыздың сезiмiнен өз еңбегi жемiстерге тырыспай жұмыс iстеуi керек,- деп Жаратушыға келедi». Кришна ақылды тазартады және рухани деңгейге дейiн адамын бiртiндеп жоғарлатады бұйрық берiлген мiндеттердiң орындауы нәтиже және өзiмшiл себептiң күту суреттейдi. Сонымен бiрге Кришна әсер немесе әрекетсiздiктiң күйi сананың күйi ең алдымен болып табылады рухани өмiрдiң тәжiрибесi үшiн әр түрлi қызметтi аулақтанып тоқтатуға қажетi жоғатынын айтады. Ақылдың барлық ниеттерi және талпыныстың үстiнде үстiнде бақылаудың маңыздылығы өмiрдiң жетiлулерi, Кришна үшiн сезгiш рахаттармен ләззаттануға асты сызылады. Адамға бұйрық берiлген қызметтiң орындауы және медитация арқылы күнделiктi өмiрдегi карма-йогасы тәжiрибе өз ақылы, интуициялық қабiлеттiлiктi күшейтiп ақылмен таныстырып трансцендент онына болып жүргiзудi үйренуге дамытуға мүмкiндiк бередi.Карма-йога қабылдану және карма және (самсары ) реинкарнацияның заңдарының түсiнуiнде тұрақтанады. Негативтi де, позитивтi де өмiрлестен басқасына және әрбiр нақты өмiрдегi адамдарымен тасымалданады оның нақтылы тақуа немесе күнәлi қызметтерiне түрткi болатын адамы дүниеге келедi самскарами нақтылы айтылады. Болғанша, бұл процесс адам созылады толық босамайды су болып қалған кармалар салмақ бол және жетпейдi. Джнана-йога - йоганың түрлердiң бiрлерiнiң индуизмның философияларында. Адвайтаға - джнана әбден жетiлумен ведант - йога индивидтың бiрлiгiнiң ұғынуы, немесе атманның санскрит терминологиясында, ақиқаттың жақсыз тұрғысымен болып табылады - брахман. Джнананы адвайтада - йогасы табысына су болып қалған жалғыз жолын сияқты сөз сөйлейдi. Бұл өз ақылы көмегiмен индивидқа бос қиялдан нақтылық айыратын және брахманы бар өз тепе-теңдiгiн ұғынатын өздiгiнен ұғынудың жолдары. Индивиды су болып қалған кезеңдерiне бұл толық сезiнiп жетедi. Бхагавад-Гитағағы өз түсiнiктерiнде, Шанкара, джнана негiзгi мәндi адвайтаның мектебiнiң көзқарасын қамтып көрсете - веданттар сипаттады - брахман туралы бiлiм сияқты йога. Вишиштаның философиялық жуйенi белгiлi орта ғасырлық философ және бастаушының вайшнавизманың дуәлистiк дәстүрiнде джнануды қарады бұл құрама жиiрек Бхактидiң бiр. Демек, Бхагавад-Гита Кришна Бхагавад джнана (дененiң қызметiнiң өрiсi) кшетры және (бiлгiр өрiстi тұншықтыр) кшетраджна түсiнуде оңында болатынын ұғындырады: «Бiл, Бхараттар нәсiл туралы сонымен бiрге мен дене [джнаной ] нанием деп аталуға бiлгiр дененiң табиғатының түсiну оларды денелердiң әрқайсыларында бола бiлемiн және. Менiң пiкiрiм осындай.Содан соң Кришна өрiс бiлгiр қызметке өрiстiң аралығында айырмашылықтың ұғынуын қажеттiлiктi ұғындырады: «Материалдық дүниеде бастаушы құлдан босатуға дене және жол таба алуға бiлгiр дененiң аралығында айырмашылықты көрген идеалдарға жетедi. III. Басқа дәстүрлердегi йога Буддизм йога үндi дiндерiнiң нанымдармен және тәжiрибелерiмен тығыз байланған.йоганың ықпалы жеке алғанда тән аскеттiк тәжiрибелер, рухани жаттығулар және көлiктi күй үшiн буддизмде қатысады.санскриттен аудармада йогачардың буддизмында: йоганың тәжiрибесi йоганы Махаяндарын буддизмының V ғасырдағы Индия пайда болған философиялық мектебiне бодхисаттвы тәжiрибенiң негiзi, бастаушы жолға болып табылады.йоганы бұл мектепке жарықтануды табыс үшiн үйренiп көредi.Йогаға жақындық буддизмның формалардың бiрлерiнiң Махаяндары болатын дзен-буддизм басты ерекшелiк болып табылады. Батыста, дзен йогаға параллель бар болады және екi мектептердiң арасындағы үлкен ұқсастық анық бар болады.бұл феномендер ерекше iлтипат дзен-буддизмнiң медитациясының мектебi йогалық тәжiрибелерде өз түбiрлерiмен жүретiндiгiмен сылтаумен лайық болады.дзен үшiн жеке алғанда, буддизм үшiн негiзiнен йоганың Кейбiр негiзгi элементтерi үлкен рөлдердi ойнайды. Сонымен бiрге йога Тибет буддизмiндегi маңызды орында орналасады. Йоганы көп және жоғары деңгейлiсiне барлыққа дейiн сермеуден, анамен жалғастыра - йогамен және анығында Атидың ең жоғары кезеңi жете - йога бiртiндеп үдеуге қолданатын ньингма дәстүрлерде. Бұл кезеңдi баламаның басқа дәстүрлерiнде ануттараны сөз сөйлейдi. Басқа тантриялық йогалық тәжiрибелерге тыныс және жүректiң мақамының бақылауымен қолданылатын 108 қалыптардың жүйесi жатады. Йогалық жаттығуларды екпiн трул немесе праджняның ай және күннiң энергияларының ынтымағымен деп аталады. Тибет Йоговтарының йогалық қалыптары Лакхангеге ламасы жазғы храм қабырғаларында далай көрсетiлген. Тантра Тантризмның тәжiрибесi ол мекендейтiн әлеуметтiк, дiни және логикалық нақтылыққа адамының қатынасы өзгерту қабiлеттi есептейдi. Адамның тантриялық тәжiрибесi арқылы нақтылықтың бұлдыр табиғатын ұғынады, кiсенделген су болып қалған Майялардан босайды және жетедi.индуизмның әр түрлi дәстүр ұсынылатын қатарды ара-арасындаларын су болып қалғанға тап солдың жолы медитация және әлеуметтiк қатынастардан уақытша немесе тұрақты алып тастауда негiзделген әлеуметтiк безу сияқты мұндай үндi дiндерiнiң тәжiрибелерiмен тантризм ұластыру басқа бекiтуiрек.адамды үйрену барысында тантриялық тәжiрибелерге медитация техникаларындағы басалқасы, чакрада медитация техникаларындағында берiледi. Бұл кундалинидың түрлердiң бiрлерi болып есептеледi - мақсаты медитация және табынуды мақсаты бар шын көңiлiмен чакраға құдайдың бөлмесi болып табылған йога.(сэр джон Вудрофуға) Артур авалонға сәйкес, йога (гхатастха - йоганы) хатха-йога және самадхиға бөлiнедi - йоганы. Гхеранде-самхитеге сәйкес соңғы өз кезегiнде - самхите алты түрлерде болады: дхьяна - - йога, расананда, лайя - сиддхи, Бхакти және раджа сауып алынған йога. Ислам Үндістанның йогалық тәжірибелері сопылықтың дамуына деген белгілі ықпал етті. Көне үнді мәтінінде йога бойынша, «Амритакунда», ("Балшырынның көлі") тағы XI ғасырда араб және персидтік тілге аударылды. 2008 жылы исламның имамдары Малайзияда йогамен айналысатын мусульмандарға қарсы заң шығарған. Заңда йогада индуистік элементтердің оқытылуы бар екені көрсетілді соған орай йога тәжірибесі мұсылмандарға аллаға сенбеушілік және харам болып табылады. Малайзияның йоганы оқытушы мұғалімдері мұны дұрыс емес деп қабылдады. Заңда йоганың тәжірибелері физикалық жаттығулар ретінде рұқсат етті. Қорытынды Йога - әдетте бұл ұғым индивидтің өзін-өзі физикалық жағынан жетілдіруінің техникасы ретінде түсініледі. Шындығында, йога - терең мәнді философиялық ұғым. Ежелгі үнділіктер тұлғаны (pudgala) жеке элементтерден тұратын рухани бөлік пен атомдардан тұратын физикалық құрылымның бірлігі деп қарастырды. Элементтердің екеуі аса құнды, егер оларды дамытуға қажетті деңгейде назар аударылса, олар индивидті өзгерте алады. Бұл элементтер - бағалык сараптау жасай білу қабілеті және ойларьімызды бір нүктеге жинақтай білу қабілеті. Samadhi немесе уоga деген осы. Қорыта айтсақ, ертедегі Үнді философиясына тән негізгі сипат – адамгершілікке, руханилыққа баса назар аудару. Қазіргі кезде «иоганы» жаттықтыру, денені машықтандыру мағынасында түсіндіру орын алуда. Ертедегі үнді философиясы үшін адамның “өзін басқа барлық нәрседен және басқа барлық нәрселерді өзінен” көре білудің зор маңызы болды. Сондай-ақ адамды рухани жағынан жетілдіру мәселесін барлық философиялық пайымдаудың өзегі етіп қою арқылы ертедегі үнді философиясы адам танымға және бай тұрмысқа талпынумен қатар, терең рухани өмірге, рухани дүниеге де талпынуы тиіс деген талап қойды. Ертедегі үнді философиясына тән екінші бір ерекшелік – онда салт-сана мәдениеттің үстемдігіне байланысты. Бұл мәдениет ұзтаздың бет-бейнесін толық қайта жасауды, яғни оның қимыл-әрекетіне, сөйлесуіне, ойлауына еліктеу арқылы оған толық ұқсауды талап етеді. Әдебиеттер тізімі 1. Философия оқулық; Алматы, “Қаржы-Қаражат”, 2002. 2. Философия; Тұрғынбаева, Алматы. “Білім”, 2001 3. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі, 50 мыңға жуық сөз бен сөз тіркесі. Алматы, 2008 ж, “Дайк-Пресс”. 4. Философия тарихы. Бейсенов Қ.Ш. Шымкент, 2005. 5. Ежелгі шығыс философиясы. Әлемдік философиялық мұра. 1-том, “Жазушы”. Алматы, 2005. 6. Қазіргі Шығыс философиясы. Әлемдік философиялық мұра. 18-том, “Жазушы”. Алматы, 2008. 7. Дінтану. А.И.Артемьев; Философиясы және діндер тарихы. Алматы. “Бастау”, 2008. | |
Просмотров: 6378 | Загрузок: 663 | Комментарии: 1 | Рейтинг: 3.0/1 |
Всего комментариев: 0 | |